Wybór odpowiedniej metody antykoncepcji to ważna decyzja, zwłaszcza dla kobiet z czynnikami ryzyka chorób zakrzepowo-zatorowych (VTE), takich jak zakrzepica żył głębokich czy zatorowość płucna. Wiele pacjentek zastanawia się, czy stosowanie wkładki wewnątrzmacicznej, szczególnie hormonalnej, może wpływać na to ryzyko.
Czym jest hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna?
Hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna (LNG-IUD) to niewielkie struktura umieszczane w jamie macicy, które stopniowo uwalnia hormon – lewonorgestrel. Jej działanie jest głównie miejscowe: zagęszcza śluz szyjkowy, utrudniając plemnikom dotarcie do komórki jajowej, oraz wpływa na endometrium, co zapobiega zagnieżdżeniu zarodka. W przeciwieństwie do wielu doustnych środków antykoncepcyjnych, LNG-IUD nie zawiera estrogenu – hormonu odpowiedzialnego za zwiększenie ryzyka zakrzepicy.
Co mówią badania?
Wkładki wewnątrzmaciczne a ryzyko zakrzepicy – stanowisko ACOG
Wytyczne ACOG z 2017 roku dotyczące długodziałającej antykoncepcji (LARC), w tym wkładek wewnątrzmacicznych ((LNG-IUD), zawierają istotne informacje na temat bezpieczeństwa tych metod, również w kontekście ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (VTE).
Wnioski ACOG dotyczące VTE i LNG-IUD:
Brak związku między stosowaniem LNG-IUD a zwiększonym ryzykiem VTE
ACOG jednoznacznie podkreśla, że wkładki wewnątrzmaciczne – zarówno hormonalne (LNG-IUD), jak i miedziane (Cu-IUD) – nie zwiększają ryzyka zakrzepicy. Ma to szczególne znaczenie dla kobiet z czynnikami ryzyka VTE lub przeciwwskazaniami do antykoncepcji zawierającej estrogen.
Bezpieczne dla kobiet z ryzykiem zakrzepicy
W przeciwieństwie do złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (COC), które mogą istotnie zwiększać ryzyko VTE, hormonalne IUD zawierają wyłącznie progestagen (lewonorgestrel) i działają głównie miejscowo – co minimalizuje wpływ na układ krzepnięcia.
ACOG nie zaleca ograniczeń dla IUD ze względu na ryzyko VTE
Wkładki wewnątrzmaciczne są w wytycznych uznane za metody antykoncepcji pierwszego wyboru, również u kobiet z nadwagą, otyłością czy obciążonym wywiadem rodzinnym w kierunku zakrzepicy, o ile nie ma innych przeciwwskazań.
Podsumowanie:
Wytyczne ACOG z 2017 roku jednoznacznie potwierdzają, że wkładki wewnątrzmaciczne nie zwiększają ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Dzięki temu są one bezpieczną opcją dla kobiet, które nie mogą lub nie chcą stosować antykoncepcji zawierającej estrogen. Zarówno LNG-IUD, jak i Cu-IUD, mogą być stosowane bez zwiększonego ryzyka VTE, co czyni je odpowiednią opcją nawet dla pacjentek z czynnikami ryzyka zakrzepicy.
Brak zwiększonego ryzyka VTE u użytkowniczek LNG-IUD
Tytuł: Hormonal contraception and risk of venous thromboembolism: national follow-up study
Autorzy: Lidegaard Ø et al.
Wnioski: W dużym badaniu populacyjnym z Danii nie stwierdzono zwiększonego ryzyka VTE u kobiet stosujących hormonalne wkładki wewnątrzmaciczne w porównaniu do niestosujących antykoncepcji hormonalnej. Największe ryzyko występowało przy antykoncepcji złożonej zawierającej estrogen.
Bezpieczeństwo LNG-IUD u kobiet z trombofilią i wcześniejszym VTE
Tytuł: Levonorgestrel-releasing intrauterine system and cardiovascular risk markers in women with thrombophilia or previous venous thromboembolism: a prospective study
Autorzy: Braga GC et al.
Wnioski: W badaniu przeprowadzonym wśród kobiet z istniejącym ryzykiem zakrzepicy nie zaobserwowano niekorzystnych zmian w parametrach układu krzepnięcia po 12 miesiącach stosowania LNG-IUD. Wyniki sugerują bezpieczeństwo tej metody w populacjach wysokiego ryzyka.
Przegląd systematyczny – LNG-IUD bezpieczne w kontekście VTE
Tytuł: A review of the evidence for non-thrombotic risks with progestin-only contraceptives
Autorzy: Keenan JA et al.
Co to oznacza dla pacjentki?
Hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna jest skuteczną i bezpieczną formą antykoncepcji dla większości kobiet, w tym także tych z czynnikami ryzyka VTE lub historią zakrzepicy. Jej przewaga polega na działaniu miejscowym i braku estrogenu, co czyni ją opcją o niskim ryzyku powikłań zakrzepowych. W związku z tym taka forma antykoncepcji nie powinna być wykluczana u kobiet ze zwiększonym ryzykiem choroby zakrzepowo zatorowej.
Oczywiście najbezpieczniejszą formą antykoncepcji dla kobiet z ryzykiem zakrzepicy jest wazektomia partnera 😊
Natomiast czym innym jest wpływ na ryzyko wystąpienie zakrzepicy a możliwość przyspieszenia progresji niewydolności żylnej. O ewentualnym wpływie wkładki wewnątrzmacicznej ((LNG-IUD) napisze w kolejnym artykule
Źródła:
Lidegaard Ø, et al. Hormonal contraception and risk of venous thromboembolism: national follow-up study. BMJ. 2009;339:b2890. PMID: 19679613
Braga GC, et al. Levonorgestrel-releasing intrauterine system and cardiovascular risk markers in women with thrombophilia or previous venous thromboembolism: a prospective study. Int J Gynaecol Obstet. 2020;150(2):209–216. PMID: 31778208
Keenan JA, et al. A review of the evidence for non-thrombotic risks with progestin-only contraceptives. Linacre Q. 2018;85(4):455–469. PMID: 32431379
